Paragraaf Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen is het vermogen om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat de begroting daarvoor moet worden bijgesteld. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit - de middelen waarover de gemeente beschikt om niet begrote onverwachte en substantiële kosten te dekken - en de benodigde weerstandscapaciteit, voor financiële risico’s waarvoor geen voorzieningen of verzekeringen zijn afgesloten. Het doel van deze paragraaf is inzicht te geven in de samenstelling en het tot stand komen van de omvang van het weerstandsvermogen van onze gemeente.

Coronavirus COVID-19

De uitbraak van het coronavirus COVID-19 eind februari 2020 heeft grote impact op de Nederlandse samenleving en dus ook op de gemeente. Door de corona-crisis verkeren we allemaal in verwarrende tijden. Uit de omgeving komen momenteel veel signalen om het bedrijfsleven, burgers en anderen die onevenredig veel te lijden hebben, als gevolg van deze corona-crisis, te helpen. Hierbij wordt ook nadrukkelijk naar de lokale overheid gekeken. Wij denken hierbij aan bijvoorbeeld lokale initiatieven om het bedrijfsleven te steunen, het opleggen en innen van gemeentelijke belastingen of het vooruit betalen van facturen van gemeentelijke crediteuren (zoals zorgaanbieders). Het mogelijk hierop initiërende rijksbeleid en de keuzes die wij als lokale overheid hebben is nu bij het schrijven van dit document op veel vlakken zeer onzeker. De verwachting is dat impact van de Corona-virus dit en mogelijk volgend jaar groot zullen zijn.

Bij het nemen van maatregelen stond en staat nog steeds de gezondheid van onze medewerkers en anderen voorop. Vanzelfsprekend hebben de getroffen maatregelen ook grote gevolgen voor gemeente. Die gevolgen zijn op meerdere gebieden zichtbaar, zowel op het vlak van bedrijfsvoering als financieel.
Denk hierbij onder andere aan:

1. Beperking in de uitvoering van de primaire taken door ziekte van medewerkers;
2. Hogere kosten vervanging wegens ziekte voor cruciale dienstverlening;
3. Ontstaan van vertraging in de uitvoering van projecten ten opzichte van de begroting. Deze vertraging kan tevens effect hebben op de hoogte van de Algemene Uitkering daar hier sprake is van een samen trap op/af systematiek.
4. Extra kosten voor voorzieningen om massaal thuis te werken.
5. Risico ten aanzien van inbaarheid van gemeentelijke belastingen en retributies 2020
6. Risico open-einde regelingen (krijgen in den lande al signalen dat zorgaanbieders, aanbieders huishoudelijke hulp, aanbieders vervoersvoorzieningen ook bij “no show” doorfactureren
7. Toename aanvragen BBZ, bijstand, schulddienstverlening. etc. (en daarmee extra capaciteitsvraag ambtelijke organisatie)
8. Risico gewaarborgde geldleningen (sportclubs etc.)
9. Risico dat subsidies naar organisatie voor 2020 ontoereikend zijn daar deze partijen geen/minder inkomsten hebben
10. Risico oplegging toeristenbelastingen 2020 en inning van nog op te leggen aanslagen over 2019
11. Risico op achterblijven legesopbrengsten (bouwleges etc.) 2020
12. Risico op inbaarheid/kwijtschelding huuropbrengsten 2020 (dorpshuizen, sportvereniging)
13. Bovenstaande risico’s kunnen ook spelen bij verbonden partijen, welke ook haar impact mogelijk heeft op de gemeente
14. Risico vertraging grondverkopen (met name bedrijventerreinen)
15. Risico op inning openstaande debiteuren en leningen ultimo 2019
16. Risico extra bijdrage aan Veilig thuis in verband met grotere risico's op huiselijk geweld
17. Risico op extra bijdrage aan GGD en Veiligheidsregio (voor zover niet rechtstreeks vanuit het Rijk  (Denk aan voorlichting, testen en contactonderzoek).
18. Risico op Leerlingenvervoer (Gedurende ongeveer 1,5 maand heeft er ten gevolg van Corona geen vervoer plaatsgevonden. Overeenkomstig het advies betalen we 80% van de normale kosten door aan de vervoerder. De ouders die een eigen bijdrage betalen ontvangen voor deze periode kwijtschelding. Dat gaat om ongeveer € 2.400. Van ouders die een vergoeding eigen vervoer ontvangen, vorderen we een deel terug voor deze periode.
19. Kinderopvang (extra kosten ten gevolge van noodopvang zijn vanaf 11 mei voor rekening gemeente. Wat betreft 24 uurs opvang geldt dat voor de hele periode.

Inmiddels heeft de gemeente beheersmaatregelen getroffen om onder deze omstandigheden uitvoering te geven aan de primaire taken (hier invulling van deze beheersmaatregelen). Het ontbreekt op het moment van opmaken van het jaarverslag en de jaarrekening nog aan voldoende informatie over de consequenties om een financiële risicoberekening te maken voor de organisatie. De gemeente volgt nauwgezet de impact en informeert actief de gemeenteraad hierover in de P&C-cyclus. Wij hopen in de loop van dit jaar hier iets meer zicht op te hebben.

Conclusie  

Op grond van de actuele gegevens concluderen we dat de weerstandscapaciteit van onze gemeente kan worden gekwalificeerd als “uitstekend”. Dat wil zeggen: er is een solide financiële basis aanwezig om gecalculeerde risico’s op te vangen. Hier ligt een duidelijke relatie met het financiële beleid in deze raadsperiode. Daardoor is het eigen vermogen toegenomen.